Dodatki E do przemysłu spożywczego i nie tylko.

Informacje o szkodliwości pochodzą z badań i raportów, często dotyczą wrażliwych grup lub nadmiernego spożycia.
E102 (Tartrazyna)Może wywoływać reakcje alergiczne, nerwowość, objawy ADHD.Żółty barwnik, często w napojach, słodyczach, musztardach.
E104 (Żółcień chinolinowa)Może wywoływać reakcje alergiczne i nadpobudliwość u dzieci.Żółty barwnik, stosowany w napojach, słodyczach.
E110 (Żółcień pomarańczowa FCF)Może powodować bóle brzucha, wysypki, pokrzywkę, nasilać objawy astmy; podejrzewany o związek z nadpobudliwością u dzieci.Żółto-pomarańczowy barwnik, stosowany w napojach, słodyczach, pieczywie; zakazany w niektórych krajach (np. Norwegia, Finlandia).
E122 (Azorubina)Może wywoływać reakcje alergiczne i nadpobudliwość u dzieci.Czerwony barwnik, stosowany w wyrobach cukierniczych, galaretkach.
E123 (Amarant)Może wpływać niekorzystnie na płodność, nerki, trzustkę i wątrobę; podejrzewany o działanie rakotwórcze; może wywoływać nadpobudliwość u dzieci.Czerwony barwnik, rzadziej stosowany, w niektórych krajach zakazany.
E124 (Czerwień koszenilowa A)Możliwe reakcje alergiczne, w tym nasilenie objawów astmy; podejrzewany o działanie rakotwórcze w wysokich dawkach; może wywoływać nadpobudliwość u dzieci.Czerwony barwnik, stosowany w wędlinach, słodyczach, napojach.
E127 (Erytrozyna)Może wpływać na funkcjonowanie tarczycy; podejrzewany o działanie rakotwórcze w wysokich dawkach; może wywoływać nadpobudliwość u dzieci.Czerwony barwnik, stosowany w kandyzowanych wiśniach, koktajlach owocowych.
E129 (Czerwień Allura AC)Może wywoływać reakcje alergiczne i nadpobudliwość u dzieci.Czerwony barwnik, często w napojach, słodyczach.
E131 (Błękit patentowy V)Może wywoływać reakcje alergiczne.Niebieski barwnik, stosowany w słodyczach, napojach.
E133 (Błękit brylantowy FCF)Może szkodzić jelitom, podrażniać wątrobę i śledzionę; podejrzewany o wywoływanie nadpobudliwości u dzieci.Niebieski barwnik, stosowany w napojach, słodyczach, przetworach.
E171 (Dwutlenek tytanu)Podejrzewany o genotoksyczność (uszkodzenie DNA); w 2022 roku został wycofany z listy dopuszczonych dodatków do żywności w UE.Biały barwnik, stosowany w gumach do żucia, lukrach, polewach.
E210 (Kwas benzoesowy)Może wywoływać reakcje alergiczne, podrażniać śluzówkę żołądka, a w połączeniu z witaminą C może tworzyć rakotwórczy benzen.Konserwant, stosowany w napojach, dżemach, przetworach owocowych; szczególnie uważne powinny być osoby z astmą i alergiami.
E211 (Benzoesan sodu)Może wywoływać reakcje alergiczne, podrażniać śluzówkę żołądka, a w połączeniu z witaminą C może tworzyć rakotwórczy benzen.Konserwant, bardzo szeroko stosowany w napojach gazowanych, sokach, marynatach, przetworach owocowych.
E220 (Dwutlenek siarki)Może powodować ataki astmy (tzw. astma siarczynowa), bóle głowy, nudności, reakcje alergiczne; niszczy witaminę B1.Konserwant, stosowany w winach, suszonych owocach, sokach, przetworach ziemniaczanych.
E223 (Pirosiarczyn sodu)Może powodować ataki astmy, bóle głowy, nudności, reakcje alergiczne; niszczy witaminę B1.Konserwant, stosowany w winach, piwie, suszonych owocach, wyrobach piekarniczych.
E249 (Azotyn potasu)W nadmiernych ilościach może utrudniać transport tlenu przez krew (niebezpieczne dla niemowląt); pod wpływem wysokiej temperatury (powyżej 150°C) może prowadzić do powstawania rakotwórczych nitrozoamin.Konserwant, stosowany do peklowania mięs i wędlin.
E250 (Azotyn sodu)W nadmiernych ilościach może utrudniać transport tlenu przez krew (niebezpieczne dla niemowląt); pod wpływem wysokiej temperatury (powyżej 150°C) może prowadzić do powstawania rakotwórczych nitrozoamin.Konserwant, bardzo często stosowany do peklowania mięs i wędlin.
E251 (Azotan sodu)Może być przekształcany w azotyny w organizmie, a następnie w rakotwórcze nitrozoaminy; w nadmiernych ilościach może utrudniać transport tlenu przez krew.Konserwant, stosowany do peklowania mięs i wędlin.
E252 (Azotan potasu)Może być przekształcany w azotyny w organizmie, a następnie w rakotwórcze nitrozoaminy; w nadmiernych ilościach może utrudniać transport tlenu przez krew.Konserwant, stosowany do peklowania mięs i wędlin, serów.
E320 (BHA - Butylohydroksyanizol)Podejrzewany o działanie rakotwórcze (badania na zwierzętach), może wywoływać reakcje alergiczne.Syntetyczny przeciwutleniacz, stosowany w produktach bogatych w tłuszcz, gumach do żucia.
E321 (BHT - Butylohydroksytoluol)Podejrzewany o działanie rakotwórcze (badania na zwierzętach), może wywoływać reakcje alergiczne.Syntetyczny przeciwutleniacz, stosowany w produktach bogatych w tłuszcz, gumach do żucia.
E338 (Kwas fosforowy)W nadmiernych ilościach może prowadzić do demineralizacji kości (upośledzenie wchłaniania wapnia) i zaburzać równowagę mineralną w organizmie. Regulator kwasowości i przeciwutleniacz, szeroko stosowany w napojach typu cola, serach topionych.
E407 (Karagen)Pewne formy karagenu (tzw. degradowany karagen) są toksyczne i mogą powodować owrzodzenia jelit, stany zapalne; istnieją obawy o obecność zanieczyszczeń toksycznymi formami w dopuszczonym karagenie. Nie zalecany dla dzieci.Zagęszczacz i stabilizator, często w produktach mlecznych (jogurtach, mlecznych napojach), wędlinach, deserach.
E450-E452 (Fosforany)W nadmiernych ilościach mogą prowadzić do demineralizacji kości (upośledzenie wchłaniania wapnia) i zaburzać równowagę mineralną w organizmie; nadmiar fosforu wiąże się z chorobami nerek.Stabilizatory, emulgatory, regulatory kwasowości, stosowane w wędlinach, serach topionych, pieczywie, napojach.
E508 (Chlorek potasu)W większych ilościach może powodować bóle żołądka, nudności, biegunkę.Zamiennik soli kuchennej, stosowany w produktach o obniżonej zawartości sodu.
E525 (Wodorotlenek potasu)W większych ilościach może wywoływać bóle żołądka, podrażnienia.Regulator kwasowości, stosowany np. w kakao, preclach.
E621 (Glutaminian monosodowy, MSG)Może powodować tzw. "syndrom chińskiej restauracji" (bóle głowy, nudności, uczucie osłabienia) u osób wrażliwych; podejrzewany o związek z otyłością (zwiększa apetyt).Wzmacniacz smaku, bardzo szeroko stosowany w zupach instant, chipsach, przetworach mięsnych, przyprawach.
E627 (Guanylan disodowy)Może wywoływać bóle głowy, zawroty głowy, wysypki; u osób wrażliwych może nasilać objawy astmy.Wzmacniacz smaku, często stosowany razem z glutaminianem sodu, np. w zupach instant, chipsach.
E631 (Inozynian disodowy)Może wywoływać bóle głowy, zawroty głowy, wysypki; u osób wrażliwych może nasilać objawy astmy.Wzmacniacz smaku, często stosowany razem z glutaminianem sodu, np. w zupach instant, chipsach.
E950 (Acesulfam K)W nadmiernych ilościach może wywoływać bóle głowy, nudności, zmęczenie; istnieją doniesienia o potencjalnym działaniu rakotwórczym (badania na zwierzętach, niepotwierdzone u ludzi).Słodzik, stosowany w napojach dietetycznych, gumach do żucia, słodyczach.
E951 (Aspartam)Jeden z najbardziej kontrowersyjnych słodzików; u osób wrażliwych może powodować bóle głowy, migreny, bezsenność; istnieją doniesienia o potencjalnym związku z nowotworami (niepotwierdzone w badaniach na ludziach przez główne agencje); konieczny do unikania przez osoby z fenyloketonurią.Słodzik, szeroko stosowany w napojach typu "light", gumach do żucia, deserach.
E954 (Sacharyna)Podejrzewana o działanie rakotwórcze (badania na szczurach, niejednoznaczne dla ludzi); może pozostawiać gorzki posmak.Słodzik, stosowany w napojach dietetycznych, słodyczach, tabletkach słodzących.
E955 (Sukraloza)Istnieją doniesienia o potencjalnym wpływie na florę bakteryjną jelit oraz tworzeniu toksycznych związków pod wpływem wysokiej temperatury.Słodzik, stosowany w napojach, deserach, produktach piekarniczych.
E965 (Maltitol)W nadmiernych ilościach może działać przeczyszczająco i powodować wzdęcia, bóle brzucha.Substancja słodząca (poliol), stosowany w produktach bezcukrowych, czekoladach, gumach do żucia.
E967 (Ksylitol)W nadmiernych ilościach może działać przeczyszczająco i powodować wzdęcia, bóle brzucha. Jest toksyczny dla psów.Substancja słodząca (poliol), stosowany w gumach do żucia, pastach do zębów, słodyczach; ma działanie przeciwpróchnicze.

Pamiętaj, że reakcje na dodatki są bardzo indywidualne. Kluczem jest świadome wybory i umiarkowane spożycie przetworzonej żywności.

Inne dodatki (część 1)

E100 (Kurkumina)Korzystna dla zdrowia. Jest silnym przeciwutleniaczem i ma właściwości przeciwzapalne, może wspierać trawienie i odporność.Żółty barwnik, naturalnie pozyskiwany z korzenia kurkumy. Stosowany w musztardzie, sosach, serach, curry.
E140 (Chlorofile i chlorofiliny)Nie wywołuje negatywnych reakcji.Zielony barwnik, naturalnie występujący w roślinach. Stosowany w słodyczach, napojach, olejach.
E150a (Karmel prosty)Nie wywołuje negatywnych reakcji w typowych dawkach.Barwnik brązowy, powstaje przez podgrzewanie węglowodanów. Stosowany w napojach (cola), sosach, wyrobach piekarniczych.
E150b (Karmel siarczynowy)Nie wywołuje negatywnych reakcji w typowych dawkach.Barwnik brązowy, powstaje przez podgrzewanie węglowodanów z siarczynami. Stosowany w napojach, sosach, pieczywie.
E150c (Karmel amoniakalny)Podejrzewany o wywoływanie nadpobudliwości u dzieci; w wysokich dawkach (nieosiągalnych w normalnej diecie) może tworzyć związki szkodliwe dla układu odpornościowego.Barwnik brązowy, powstaje przez podgrzewanie węglowodanów z amoniakiem. Stosowany w napojach, sosach.
E150d (Karmel amoniakalno-siarczynowy)Podejrzewany o wywoływanie nadpobudliwości u dzieci; w wysokich dawkach (nieosiągalnych w normalnej diecie) może tworzyć związki szkodliwe dla układu odpornościowego.Barwnik brązowy, powstaje przez podgrzewanie węglowodanów z amoniakiem i siarczynami. Bardzo szeroko stosowany w napojach (cola), piwie, sosach.
E153 (Węgiel roślinny)Uważany za bezpieczny. W bardzo dużych dawkach może utrudniać wchłanianie leków.Czarny barwnik, naturalnego pochodzenia. Stosowany w serach, pieczywie, cukierkach.
E160a (Karoteny)Uważany za bezpieczny, jest źródłem witaminy A.Żółto-pomarańczowy barwnik, naturalnie występujący w marchwi i innych warzywach. Stosowany w margarynach, serach, napojach.
E160c (Kapsorubina, Ekstrakt z papryki, Kapsantyna)Uważany za bezpieczny.Czerwono-pomarańczowy barwnik, naturalnie występujący w papryce. Stosowany w sosach, zupach, serach.
E162 (Czerwień buraczana, Betanina)Uważana za bezpieczną.Czerwony barwnik, naturalnie występujący w burakach. Stosowany w słodyczach, jogurtach, napojach.
E163 (Antocyjany)Uważane za bezpieczne.Czerwono-niebieskie barwniki, naturalnie występujące w owocach i warzywach (jagody, winogrona). Stosowane w dżemach, napojach, jogurtach.

Inne dodatki (część 2)

E200 (Kwas sorbowy)Uważany za bezpieczny. Bardzo rzadko może wywoływać łagodne reakcje alergiczne.Konserwant, naturalnie występujący w jarzębinie. Szeroko stosowany w serach, pieczywie, winach, dżemach.
E202 (Sorbinian potasu)Uważany za bezpieczny. Rzadko może powodować podrażnienia skóry lub reakcje alergiczne u bardzo wrażliwych osób.Konserwant, sól kwasu sorbowego. Szeroko stosowany w serach, pieczywie, winach, dżemach, produktach mlecznych.
E234 (Nizyna)Uważana za bezpieczną.Naturalny konserwant białkowy (antybiotyk), wytwarzany przez bakterie. Stosowany w produktach mlecznych, serach, konserwach.
E260 (Kwas octowy)Uważany za bezpieczny.Regulator kwasowości i konserwant, główny składnik octu. Stosowany w marynatach, sosach, sałatkach.
E270 (Kwas mlekowy)Uważany za bezpieczny. Naturalnie występuje w produktach mlecznych, powstaje w procesach fermentacji.Regulator kwasowości i konserwant. Stosowany w produktach mlecznych, pieczywie, napojach.
E290 (Dwutlenek węgla)Uważany za bezpieczny. W wysokich stężeniach może powodować duszność, ale w żywności jest bezpieczny.Gaz nośny i propelent, stosowany do nasycania napojów gazowanych, jako gaz pakujący.

Inne dodatki (część 3)

E300 (Kwas askorbinowy)Uważany za bezpieczny. Jest witaminą C, korzystną dla zdrowia.Przeciwutleniacz, zapobiega utlenianiu się żywności. Szeroko stosowany w sokach, wędlinach, pieczywie.
E301 (Askorbinian sodu)Uważany za bezpieczny.Przeciwutleniacz, sól kwasu askorbinowego. Stosowany w wędlinach, konserwach.
E304 (Palmitynian askorbylu)Uważany za bezpieczny.Przeciwutleniacz, pochodna witaminy C. Stosowany w tłuszczach, olejach.
E306 (Tokoferole)Uważane za bezpieczne. Są naturalnymi formami witaminy E, korzystnymi dla zdrowia.Przeciwutleniacze. Stosowane w olejach, tłuszczach, margarynach.
E322 (Lecytyna)Uważana za bezpieczną. Jest naturalnym składnikiem organizmu i wielu produktów spożywczych.Emulgator i stabilizator. Szeroko stosowany w czekoladzie, margarynach, majonezie, pieczywie.
E325 (Mleczan sodu)Uważany za bezpieczny.Regulator kwasowości i konserwant. Stosowany w produktach mięsnych, pieczywie, produktach mlecznych.
E326 (Mleczan potasu)Uważany za bezpieczny.Regulator kwasowości i konserwant. Stosowany w produktach mięsnych, pieczywie.
E327 (Mleczan wapnia)Uważany za bezpieczny. Jest źródłem wapnia.Regulator kwasowości, stabilizator. Stosowany w serach, pieczywie, owocach w puszkach.
E330 (Kwas cytrynowy)Uważany za bezpieczny. Naturalnie występuje w owocach cytrusowych.Regulator kwasowości i przeciwutleniacz. Bardzo szeroko stosowany w napojach, słodyczach, dżemach.
E331 (Cytryniany sodu)Uważane za bezpieczne.Regulator kwasowości, stabilizatory. Stosowane w serach, napojach, deserach.
E333 (Cytryniany wapnia)Uważane za bezpieczne.Regulator kwasowości, stabilizatory. Stosowane w dżemach, serach.
E334 (Kwas winowy)Uważany za bezpieczny. Naturalnie występuje w winogronach.Regulator kwasowości i przeciwutleniacz. Stosowany w winach, dżemach, słodyczach.
E339 (Fosforany sodu)W nadmiernych ilościach mogą prowadzić do demineralizacji kości (upośledzenie wchłaniania wapnia) i zaburzać równowagę mineralną w organizmie; nadmiar fosforu wiąże się z chorobami nerek.Emulgatory, stabilizatory, regulatory kwasowości. Stosowane w serach topionych, wędlinach, napojach.
E340 (Fosforany potasu)W nadmiernych ilościach mogą prowadzić do demineralizacji kości (upośledzenie wchłaniania wapnia) i zaburzać równowagę mineralną w organizmie; nadmiar fosforu wiąże się z chorobami nerek.Emulgatory, stabilizatory, regulatory kwasowości. Stosowane w serach topionych, wędlinach, śmietankach do kawy.
E341 (Fosforany wapnia)Uważane za bezpieczne. W bardzo dużych ilościach mogą powodować problemy trawienne.Przeciwzbrylacz, substancja spulchniająca. Stosowany w suplementach wapnia, pieczywie.

Inne dodatki (część 4)

E400 (Kwas alginowy)Uważany za bezpieczny.Zagęszczacz i stabilizator, pozyskiwany z alg morskich. Stosowany w lodach, deserach, sosach.
E401 (Alginian sodu)Uważany za bezpieczny.Zagęszczacz i stabilizator, pozyskiwany z alg morskich. Stosowany w lodach, deserach, sosach.
E406 (Agar)Uważany za bezpieczny.Substancja żelująca, pozyskiwana z alg. Stosowany w galaretkach, deserach, produktach wegetariańskich.
E410 (Mączka chleba świętojańskiego, Guma karobowa)Uważana za bezpieczną.Zagęszczacz i stabilizator, naturalnie pozyskiwany z nasion drzewa karobowego. Stosowany w lodach, serach, sosach.
E412 (Guma guar)Uważana za bezpieczną. W dużych ilościach może powodować wzdęcia i biegunki.Zagęszczacz i stabilizator, naturalnie pozyskiwany z rośliny guar. Szeroko stosowany w sosach, lodach, pieczywie bezglutenowym.
E414 (Guma arabska)Uważana za bezpieczną. W bardzo dużych ilościach może powodować wzdęcia i biegunki.Zagęszczacz, stabilizator i emulgator, naturalnie pozyskiwany z akacji. Stosowany w słodyczach, napojach, wyrobach piekarniczych.
E415 (Guma ksantanowa)Uważana za bezpieczną. W dużych ilościach może powodować wzdęcia i biegunki.Zagęszczacz i stabilizator, wytwarzana przez mikroorganizmy. Szeroko stosowana w sosach, lodach, pieczywie bezglutenowym.
E420 (Sorbitol)W nadmiernych ilościach może działać przeczyszczająco i powodować wzdęcia.Substancja słodząca i nawilżająca (poliol). Stosowany w gumach do żucia, słodyczach bez cukru, produktach dietetycznych.
E422 (Glicerol)Uważany za bezpieczny. W bardzo dużych dawkach może mieć działanie przeczyszczające.Substancja utrzymująca wilgoć, stabilizator, substancja słodząca. Stosowany w słodyczach, wyrobach piekarniczych.
E440 (Pektyny)Uważane za bezpieczne. Są naturalnymi składnikami owoców.Substancja żelująca, zagęszczająca i stabilizująca. Szeroko stosowana w dżemach, galaretkach, produktach mlecznych.
E460 (Celuloza)Uważana za bezpieczną. Jest błonnikiem pokarmowym.Substancja wypełniająca, przeciwzbrylająca. Stosowana w pieczywie, suplementach błonnika.
E466 (Karboksymetyloceluloza)Uważana za bezpieczną.Zagęszczacz, stabilizator, substancja wiążąca. Stosowana w lodach, sosach, produktach dietetycznych.
E471 (Mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych)Uważane za bezpieczne. Pochodzą z tłuszczów, mogą być pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.Emulgatory, bardzo szeroko stosowane w pieczywie, margarynach, lodach, wyrobach cukierniczych.
E472e (Estry mono- i diglicerydów kwasu mono- i diacetylowinowego (DATEM))Uważane za bezpieczne.Emulgator, stabilizator. Szeroko stosowany w pieczywie (poprawia strukturę ciasta), margarynach.

Inne dodatki (część 5)

E500 (Węglany sodu)Uważane za bezpieczne. Naturalnie występują w żywności.Regulatory kwasowości, substancje spulchniające. Stosowane w pieczywie, napojach gazowanych.
E501 (Węglany potasu)Uważane za bezpieczne.Regulatory kwasowości, substancje spulchniające. Stosowane w kakao, pieczywie.
E503 (Węglany amonu)Uważane za bezpieczne.Substancja spulchniająca. Stosowane w wyrobach cukierniczych (ciastkach).
E504 (Węglany magnezu)Uważane za bezpieczne. Są źródłem magnezu.Przeciwzbrylacz, stabilizator. Stosowane w suplementach, soli.
E509 (Chlorek wapnia)Uważany za bezpieczny. Jest źródłem wapnia.Stabilizator, substancja wiążąca. Stosowany w serach, konserwach warzywnych (ogórki konserwowe), napojach sportowych.
E516 (Siarczan wapnia)Uważany za bezpieczny.Stabilizator, substancja wiążąca. Stosowany w pieczywie, piwie.
E551 (Dwutlenek krzemu)Uważany za bezpieczny.Przeciwzbrylacz, stosowany w przyprawach, cukrze pudrze, proszkach do pieczenia.
E570 (Kwasy tłuszczowe)Uważane za bezpieczne. Pochodzą z tłuszczów, mogą być pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego.Nośniki, emulgatory. Stosowane w gumach do żucia, słodyczach.
E640 (Glicyna i jej sól sodowa)Uważane za bezpieczne. Glicyna jest aminokwasem.Wzmacniacz smaku. Stosowany w bulionach, sosach.

Inne dodatki (część 6)

E900 (Dimetylopolisiloksan)Uważany za bezpieczny.Środek przeciwpieniący, stosowany w olejach roślinnych, sokach.

E901 (Wosk pszczeli)Uważany za bezpieczny.Substancja glazurująca, stosowana w słodyczach, owocach.

E903 (Wosk karnauba)Uważany za bezpieczny.Substancja glazurująca, stosowana w słodyczach, owocach.

E904 (Szelak)Uważany za bezpieczny.Substancja glazurująca, stosowana w słodyczach, owocach.

E941 (Azot)Uważany za bezpieczny. Jest naturalnym składnikiem powietrza.Gaz nośny, gaz pakujący (atmosfera modyfikowana). Stosowany w chipsach, kawie rozpuszczalnej.

E948 (Tlen)Uważany za bezpieczny. Jest naturalnym składnikiem powietrza.Gaz pakujący (atmosfera modyfikowana). Stosowany w świeżym mięsie.

Wakacje Zioła Witamin Warzywa Owoce Czosnek Ruch i regularna aktywność fizyczna Rumianek Obniżenie Dieta śródziemnomorska Dieta ketogeniczna ciśnienie Aloes Mięta  Szałwia  lekarska Koper włoski Czystek Piołun Miód Suplementy diety Zdrowe odżywianie Woda i jej rola w organiźmie Zbieranie i suszenie pokrzywy Witamina D  Witamna C Witamina A Witamina K Witamina B Witamina E Minerały Znaczenie potasu w organiźmie człowieka Gotowanie w plastikowych woreczkach ryżu i kaszy Diety Mleczko pszczele a bezplodnosc Alergie Mleczko pszczele Apiterapia