Buraki ćwikłowe - sok z buraka

Buraki ćwikłowe, często niedoceniane w codziennej diecie, stanowią prawdziwą skarbnicę składników odżywczych i mają wszechstronny, pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Zarówno samo warzywo, jak i sok z buraka, cieszą się rosnącym zainteresowaniem w kontekście zdrowego odżywiania i najnowszych badań naukowych.

Właściwości odżywcze buraków

Buraki to niskokaloryczne warzywa, bogate w błonnik pokarmowy, który wspomaga pracę układu trawiennego. Zawierają wiele cennych witamin i minerałów. Wśród nich należy wymienić witaminę C, witaminy z grupy B (w tym kwas foliowy – B9), witaminę A i E. Buraki są także źródłem takich pierwiastków jak magnez, potas, żelazo, fosfor, miedź, cynk, a także kobalt, sód, wapń, rubid i cez. Intensywny czerwony kolor buraków zawdzięczamy betalainom, silnym przeciwutleniaczom.

Sok z buraka – eliksir zdrowia

Sok z buraka to skoncentrowana dawka dobroczynnych substancji. Jest szczególnie ceniony za swoje działanie prozdrowotne.

• Obniżanie ciśnienia krwi. Sok z buraka jest bogaty w nieorganiczne azotany, które w organizmie są przekształcane w tlenek azotu. Tlenek azotu rozszerza naczynia krwionośne, co prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego. Badania potwierdzają, że regularne spożywanie soku z buraka może być skuteczne w kontroli nadciśnienia.

• Wsparcie dla układu krwionośnego i walka z anemią. Dzięki zawartości żelaza, kwasu foliowego i witaminy C, buraki i sok z buraka wspomagają produkcję czerwonych krwinek, co czyni je cennym elementem diety osób zmagających się z anemią. Witamina C poprawia wchłanianie żelaza niehemowego, zawartego w roślinach.

• Działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Betalainy i witamina C, obecne w burakach, to silne przeciwutleniacze, które neutralizują wolne rodniki, chroniąc komórki przed uszkodzeniami i zmniejszając stany zapalne w organizmie.

• Poprawa wydolności fizycznej. Azotany zawarte w soku z buraka przyczyniają się do poprawy przepływu krwi i transportu tlenu do mięśni, co zwiększa wytrzymałość i wydolność fizyczną. Z tego powodu sok z buraka jest popularnym naturalnym suplementem wśród sportowców. Badania pokazują, że sportowcy pijący sok z buraka pracowali dłużej i mieli niższe ciśnienie krwi w spoczynku.

• Wspomaganie detoksykacji organizmu. Buraki wspierają pracę wątroby i nerek w procesach detoksykacji, pomagając usuwać szkodliwe toksyny z organizmu.

• Wpływ na układ trawienny. Błonnik pokarmowy w burakach reguluje pracę jelit, zapobiegając zaparciom i wspierając prawidłową mikroflorę jelitową. Sok z kiszonego buraka dodatkowo dostarcza probiotyków.

• Regulacja poziomu cukru we krwi. Mimo że buraki zawierają cukier, błonnik w nich obecny pomaga w regulacji poziomu glukozy we krwi. Należy jednak pamiętać, że gotowane buraki mają wyższy indeks glikemiczny, dlatego osoby z cukrzycą powinny spożywać je z umiarem i najlepiej po konsultacji z lekarzem.

• Wsparcie dla mózgu i układu nerwowego. Zwiększony przepływ krwi do mózgu, dzięki azotanom, może poprawiać funkcje poznawcze i chronić przed starczą demencją. Kwas foliowy działa kojąco na układ nerwowy, a magnez i lit poprawiają samopoczucie.

Najnowsze badania na temat buraków

Naukowcy stale odkrywają nowe korzyści płynące ze spożywania buraków.

• Zdrowie serca po zabiegach medycznych. Brytyjskie badania wskazują, że regularne spożywanie soku z buraka może znacząco wspierać zdrowie serca. Wyniki badań z maja 2025 roku opublikowane przez WP abcZdrowie pokazują, że w grupie osób spożywających sok z buraka po wszczepieniu stentu odsetek kolejnych incydentów sercowo-naczyniowych spadł z 16% do 7,5% w ciągu dwóch lat. Potwierdza to kardioprotekcyjne działanie azotanów obecnych w burakach.

• Potencjalne działanie przeciwnowotworowe. Betacyjanina, jeden z pigmentów odpowiedzialnych za czerwony kolor buraków, wykazuje działanie przeciwnowotworowe. Badania sugerują, że buraki mogą zapobiegać rozwojowi niektórych rodzajów nowotworów, w tym raka jelita grubego, poprzez swoje właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne.

• Poprawa siły mięśni i regeneracji. Poza wpływem na wydolność tlenową, picie soku z buraka może również poprawiać siłę mięśni, wspomagając zarówno aktywność tlenową, jak i beztlenową. Jest również ceniony za wspieranie regeneracji organizmu po intensywnym wysiłku.

Przeciwwskazania

Mimo licznych korzyści, istnieją pewne przeciwwskazania do nadmiernego spożywania buraków i soku z buraka. Osoby z kamicą nerkową lub podwyższonym stężeniem kwasu moczowego powinny ograniczyć ich spożycie ze względu na zawartość szczawianów. Należy również zachować ostrożność w przypadku niedoczynności tarczycy, a także przy niskim ciśnieniu krwi, ponieważ sok z buraka może dodatkowo je obniżyć. Osoby przyjmujące leki na nadciśnienie powinny skonsultować spożycie soku z buraka z lekarzem, aby uniknąć interakcji.

Podsumowanie

Buraki i sok z buraka to wartościowe elementy zdrowej diety, wspierające liczne funkcje organizmu. Ich regularne spożywanie może przyczynić się do poprawy zdrowia serca, układu krwionośnego, trawiennego, a także ogólnej wydolności i odporności. Warto włączyć je do codziennego jadłospisu, pamiętając o umiarze i ewentualnych indywidualnych przeciwwskazaniach.